Łączna kwota 3,08 mld euro z unijnej kasy zostanie przekazana głównie za pośrednictwem unijnego instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych. Na wsparcie krajowych systemów ochrony zdrowia ma być przeznaczonych 2,7 mld euro.

Pieniądze te mają umożliwić zakup najpotrzebniejszych środków medycznych, takich jak maski i sprzęt wspomagający oddychanie, a także transport sprzętu medycznego i pacjentów w regionach transgranicznych, rekrutację dodatkowych pracowników służby zdrowia, którzy mogą być oddelegowani do ognisk choroby w całej Unii Europejskiej oraz pomoc państwom członkowskim w budowie mobilnych szpitali polowych.

Instrument wsparcia kryzysowego umożliwia Komisji Europejskiej bezpośrednie robienie zamówień w imieniu państw członkowskich i ukierunkowanie pomocy tam, gdzie jest najbardziej potrzebna. W pierwszej kolejności wysiłki mają iść na zapewnienie odpowiedniego zaopatrzenia szpitali. W perspektywie średnio i długoterminowej UE będzie w stanie uzupełnić działania państw członkowskich dotyczące masowych testów i badań medycznych.

Kolejne 300 milionów euro ma zostać wykorzystane na stworzenie zapasów i dystrybucję niezbędnych środków medycznych, oraz sprzętu, w tym m.in. respiratorów. Będzie to finansowane z unijnego mechanizmu ochrony ludności (rescEU).

Zapasy w ramach rescEU będą przechowywane przez jedno lub kilka państw członkowskich. Państwo przyjmujące będzie odpowiedzialne za zakup sprzętu, ale to Komisja sfinansuje to w 100 proc. Zarządzaniem sprzętem będzie się zajmować Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego tak, by trafiał on tam, gdzie jest najbardziej potrzebny.

Pakiet zawiera też dodatkowe fundusze na sfinansowanie lotów repatriacyjnych (45 mln euro) w ramach unijnego mechanizmu ochrony ludności. Chodzi o sprowadzanie Europejczyków, którzy utknęli w państwach trzecich. Z przedstawionych w piątek danych KE wynika, że z mechanizmu tego, który umożliwił darmowy przelot skorzystało 47 tys. osób. Około połowa to obywatele Niemiec, bo Berlin zorganizował najwięcej z 200 lotów wspieranych finansowo przez UE.

Przegłosowane przez PE poprawki przewidują też zapewnienie większych środków dla Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (3,6 mln euro).

W ramach zmian w budżecie na 2020 rok 350 mln euro ma pójść do Grecji na radzenie sobie ze zwiększoną presją migracyjną. Chodzi o rozbudowę centrów recepcyjnych, czy poprawę ochrony granic. Kolejne 100 mln euro ma zostać przeznaczonych dla Albanii na odbudowę po trzęsieniu ziemi, które nawiedziło ten kraj w zeszłym roku.

Z Brukseli Krzysztof Strzępka

stk/kic/