Stymulowanie inwestycji, reformowanie prawa Unii, działania nieustawodawcze służące lepszej koordynacji i wymianie najlepszych praktyk wśród państw członkowskich - to niektóre tylko przejawy działalności Unii Europejskiej na polu dziejącej się na naszych oczach rewolucji cyfrowej. Na finansowanie komponentu cyfrowego w obecnych wieloletnich ramach finansowych przeznaczono 37,4 mld EUR.
"Europejskie przedsiębiorstwa i europejscy obywatele potrzebują odpowiedniego otoczenia politycznego, umiejętności i infrastruktury, by wykorzystać ogromny potencjał gospodarki cyfrowej i odnosić sukcesy w erze transformacji cyfrowej" - podkreślają autorzy opracowania "Polityki UE - Działania dla obywateli - Transformacja cyfrowa".
W dokumencie opracowanym przez Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego wyliczono jak wiele inicjatyw dotyczących cyfryzacji zgłoszono w ostatniej kadencji parlamentarnej 2014–2019. Były wśród nich projekty cyfryzacji przemysłu i usług publicznych, inwestycji w infrastrukturę cyfrową i usługi cyfrowe, programów badawczych, cyberbezpieczeństwa, handlu elektronicznego, praw autorskich czy ochrony danych.
Nie ma obecnie programu finansowania, który dotyczyłby konkretnie transformacji cyfrowej. Według obecnych wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2014–2020 na inwestycje w infrastrukturę i usługi cyfrowe na różnych etapach rozwoju technologicznego mają być przeznaczane środki z kilku unijnych programów - w sumie na kwotę 37,4 mld EUR.
Jak podkreslają analitycy PE, by zmaksymalizować wpływ tych inwestycji, UE przyciąga dodatkowe środki publiczne i prywatne dzięki partnerstwom publiczno-prywatnym (PPP), platformom i centrom tematycznym lub regionalnym oraz różnym pośrednikom, np. bankom. W europejskich funduszach strukturalnych i inwestycyjnych (fundusze ESI) na finansowanie sektora cyfrowego w latach 2014–2020 przeznaczono około 21,4 mld EUR, w tym ponad 6 mld EUR na budowę sieci szerokopasmowych wysokich prędkości zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich.
Na przykład dzięki Europejskiemu Funduszowi Rozwoju Regionalnego (EFRR) ponad 14,5 mln gospodarstw domowych w całej UE do 2020 r. zyska szerokopasmowy dostęp do internetu wysokiej prędkości (co najmniej 30 Mb/s). Z kolei jednym z celów Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) jest zapewnienie najpóźniej w 2020 r. dostępu do sieci szerokopasmowych 18 milionom mieszkańców obszarów wiejskich.
Z Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) na inwestycje w sektor cyfrowy przeznaczono do września 2018 r. około 37,8 mld EUR (11 proc. łącznej kwoty wykorzystanej do tamtej pory). W instrumencie „Łącząc Europę”, mającym wspierać i częściowo finansować budowę transgranicznej infrastruktury transportowej, energetycznej i telekomunikacyjnej między państwami członkowskimi UE, budżet na infrastrukturę ICT wynosi około 1 mld EUR (na cały okres obowiązywania WRF, obejmujący lata 2014–2020).
Z kolei w unijnym programie badań naukowych „Horyzont 2020” w latach 2016–2020 planuje się przeznaczyć 5,5 mld EUR na unijne inwestycje w badania naukowe i innowacje w dziedzinie kluczowych technologii cyfrowych. Na przykład niemal 3,2 mld EUR przydzielono na nanoelektronikę, fotonikę, robotykę, sieć 5G, obliczenia wielkiej skali, technologie dużych zbiorów danych, przetwarzanie w chmurze i sztuczną inteligencję.
Dobrym przykładem jest partnerstwo publiczno-prywatne 5G-PPP, ważna inicjatywa, na którą UE przeznaczyła kwotę 700 mln EUR; po uzupełnieniu o finansowanie prywatne inwestycje wyniosą do 2025 r. łącznie 3,5 mld EUR. Z kolei na przewodnią inicjatywę badawczą na wielką skalę dotyczącą technologii kwantowych, mającą wspierać rozwój konkurencyjnego przemysłu kwantowego w Europie, przyznano na lata 2018–2021 kwotę 132 mln EUR, a łącznie około 1 mld EUR. Ponadto by pomóc europejskim przedsiębiorstwom czerpać pełne korzyści z transformacji cyfrowej, Komisja przyjęła w kwietniu 2016 r. całościową strategię cyfryzacji europejskiego przemysłu. Strategia ta obejmuje wspieranie współpracy między krajowymi inicjatywami na rzecz cyfryzacji przemysłu, na co przeznaczono 50 mld EUR.
W opracowaniu Biura Analiz PE zauważono, że w najbliższych latach Unia Europejska zwiększy wsparcie dla transformacji cyfrowej, a program „Cyfrowa Europa” (na lata 2021–2027) byłby pierwszym programem finansowania poświęconym wyłącznie wspieraniu transformacji cyfrowej w UE.
"Dalsze działania UE będą bez wątpienia potrzebne, zwłaszcza by zwiększyć inwestycje w infrastrukturę, pobudzać innowacje, wspierać liderów technologii cyfrowych i cyfryzację przedsiębiorstw, zmniejszać przepaść cyfrową, usunąć pozostałe bariery na jednolitym rynku cyfrowym i przyjąć odpowiednie przepisy i regulacje w dziedzinie zaawansowanych obliczeń i danych, sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa" - podkreślono w dokumencie.